هر آنچه باید درباره علل ریزش مو در بچه ها و راه درمان آن ها بدانید
به گزارش وبلاگ سیمبیان، ریزش مو در بچه ها بیشتر به شرایط جسمانی آن ها مربوط می گردد، برای جلوگیری از ریزش موی بچه ها این موارد باید به موقع تشخیص داده شده و در اسرع وقت درمان گردد. عوامل اصلی و مرسوم که در ریزش موی بچه ها موثر است شامل این موارد می گردد: بیماری آلوپسی آره آتا، عفونت قارچی، آلوپسی کششی، تریکوتیلومانیا، تلوژن افلوویوم، مسائل غده تیروئید، کم خونی، شپش و انگل های پوستی، سوء تغذیه...
ریزش مو در بچه ها
ریزش مو در بچه ها برای کسانی که برای اولین بار با آن برخورد می نمایند شاید باورش کمی سخت باشد. ریزش مو در بچه ها بیشتر به شرایط جسمانی آن ها مربوط می شود، برای جلوگیری از ریزش موی بچه ها این موارد باید به موقع تشخیص داده شده و در اسرع وقت درمان شود. ریزش موی خردسالان مانند بزرگسالان به صورت روزانه نیست، یعنی همانطور که می دانید و در مقاله ریزش مو شرح داده شد، موی بزرگسالان به صورت طبیعی به تعداد 50 تا 100 عدد در روز ریزش دارند، اما در بچه ها این طور نیست. واقعیت این است که ریزش موی روزانه از سنین کمی بزرگتر از کودکی شروع می شود.بیشتر نوزادان با سری کاملا بدون مو و صاف و براق به جهان می آیند. بنابراین چنین شرایطی نباید باعث نگرانی آن ها شود، زیرا قرار نیست این نوزادان در آینده طاس شوند. دکتر نهاوندی، متخصص پوست و مو درباره انواع علل ریزش مو در بچه ها و راه های درمانـی آن شرح می دهد. آنچه باعث ریزش مو دختران و پسران در سنین کودکی می شود معمولا از نوع ریزش مو در بزرگسالان نیست. در بزرگسالان عواملی مانند وراثت، اختلالات هورمونی مهمترین دالایل ریزش مو می باشند که این موارد در بچه ها شایع نیست.
عوامل اصلی و مرسوم که در ریزش موی بچه ها موثر است شامل این موارد می شود: بیماری آلوپسی آره آتا، عفونت قارچی، آلوپسی کششی، تریکوتیلومانیا، تلوژن افلوویوم، مسائل غده تیروئید، کم خونی، شپش و انگل های پوستی، سوء تغذیه و … که در این مقاله به طور کامل و به تفصیل به همه آن ها می پردازیم.
ریزش مو و بیماری خود ایمنی در بچه ها
گاهی اوقات ممکن است سیستم ایمنی بدن بافت های سالم را تشخیص ندهد و به تصور وجود اجسام خارجی یا آنتی ژن به آن ها حمله ور شود. به این مشکل، بیمار خود ایمنی اطلاق می شود .بیماری های خود ایمنی در بچه ها:
این بیماری مسائل بسیاری بوجود می آورد اما یکی از مسائل که مورد بحث ما می باشد ریزش مو در ناحیه سر، ابروها و مژه ها است. همان طور که گفته شد در این بیماری سیستم ایمنی بدن یا همان گلبول های سفید دچار اختلال شده و سلول های بدن را به اشتباه مورد حمله قرار می دهند. از جمله این حملات آسیب رساندن به ریشه موها می باشد که موجب از بین رفتن فولیکول های مو و در نتیجه ریزش مو خواهد شد.دلایل اصلی این بیماری هنوز کامل تعیین نشده است. از جمله نشانه های وجود این بیماری به سرگیجه، تب خفیف، خستگی، کاهش وزن، خشکی دهان و خشکی چشم، خارش پوست و درد مفاصل می توان اشاره نمود. اما وجود این نشانه ها حتما دلیل این بیماری نمی باشد. در صورت مشاده باید حتما به پزشک مراجعه کرد. پزشک با انجام آزمایش خون CBC می تواند به وجود این بیماری پی ببرد. این آزمایش نشان می دهد میزان گلبول های سفید (WBC) و بعلاوه زیر ساختارهای آن بیش از حد طبیعی مجاز می باشد.
درمان بیماری های خود ایمنی:
هدف اصلی از درمان این بیماری، از بین بردن علایم، کنترل آسیب ایجادشده به دلیل بیماری و حفظ توانایی بدن کودک برای مبارزه با این بیماری است.روش های معمول برای درمان بیماری های خود ایمنی:
تزریق خون، مصرف مکمل ها، ورزش درمانی، داروهای غیراستروئیدی ضدالتهابی، کورتیکو استروئیدها، تزریق ایمونوگلوبولین وریدی ، درمان نادر دیگر نیز پلنامافرزیس است که نوعی روش درمانی با تعویض پلنامای خون فرد بیمار است.
مسائل غده تیروئید عامل ریزش مو در بچه ها
مسائل تیروئید در بچه ها یکی دیگر از عوامل ریزش مو می باشد. تیروئید شما چه کم کار باشد چه پر کار باعث ایجاد مشکل می شود. کم کاری تیروئید در بچه ها نه تنها موجب ریزش مو بلکه بیماری های دیگری از جمله افسردگی، اختلال در یادگیری، خستگی و افزایش وزن را ممکن است بوجود آورد. یکی از دلایل کم کاری تیروئید کمبود ماده معدنی ید در بدن است. اگر این دلیل اصلی کم کاری تیروئید باشد می توان با مکمل های غذایی حاوی ید و رژیم درست غذایی آن را رفع کرد. در برخی موارد به وسیله پزشک متخصص قرص های هورمون جایگزین از جمله لووتیروکسین تجویز می شود. در نظر داشته باشید که یه هیچ وجه سر خود دارویی را مصرف نکنید، شاید مشکل کم کاری تیروئید نبود یا با مصرف داروی لووتیروکسین مشکل رفع نمی شد.از جمله نشانه های کم کاری تیروئید در بچه ها می توان به سردی مداوم دست و پا، یبوست، خواب آلودگی، گریه های گوش آزار، رشد کم ، زردی پوست، عادت های غذایی بد، صورت پف آلود، نفخ معده، تورم زبان اشاره نمود.
تیروئید در بچه ها از عوامل ریزش مو می باشد.
در صورتی که کم کاری تیروئید جدی گرفته نشود می تواند موجب بیماری های حاد قلبی، چاقی و ناباروری شود.
معمولا اختلالات مربوط به غده تیرویید با یک آزمایش ساده خون قابل تشخیص است و با داروهای هورمونی درمان می شود. به منظور اطلاع از شرایط غد تیروئید بچه ها می توان این آزمایشات را بر روی خون انجام داد: T3, T4, TSH
ریزش مو در اثر عفونت قارچی
اگر کودک شما مبتلا به عفونت قارچی یا تینه کپیتیس باشد، موهای سر او و ابروها و مژه های او ممکن است ریزش کند. بچه ها مبتلا به بیماری عفونت قارچی معمولا ریزش موهای تکراری یا موهای خرد شده در بالای سطح سر را دارند. قسمت ها و تکه های بدون مو معمولا گرد یا بیضی و اغلب نامنظم هستند. گاهی اوقات دیده می شود که موها دقیقا روی پوست خرد می شوند و به شکل نقاط سیاهی روی پوست سر به نظر می آیند.بچه ها 3 الی 10 سال بیشتر در معرض ابتلا به این قارچ می باشند و آمار ابتلای پسران بیش از دختران است.
تشخیص
برای تشخیص بیماری ریزش مو در اثر عفونت قارچی در درجه اول باید به پوست سر کودک خود توجه کنید.این بیماری بیشتر در بچه ها زیر سن بلوغ شایع است. عفونت قارچی برا اساس نوع قارچ درجه التهاب، عفونت و پوسته ریزی متفاوت خواهد بود. اگر پزشک به این نوع ریزش مو در کودک مشکوک شود، آزمایش های میکروسکوپی تجویز می نماید تا به تشخیص خود مطمئن شود.درمان
برای درمان بیماری عفونت قارچی پزشک عموما یک داروی ضد قارچ خوراکی بنام گریزئوفولوین به مدت 8 هفته و شامپوی مورد نظر خودش (معمولا شامپوی سلنیوم سولفید) و کرم های ضد قارچ موضعی را تجویز می نماید. دستور استفاده شامپو عموما دو تا 4 بار در هفته می باشد. بسیار مراقب باشید چرا که این بیماری مسری می باشد. بنابراین اگر کودکی در اطراف شما مبتلا به این بیماری شده است، کودک خود را از او دور نگه دارید. بعلاوه جهت عدم شیوع بیماری اجازه ندهید کودک خود تا بعد از درمان کامل به مدرسه یا مهد کودک برود. در طول درمان احتیاجی به کوتاه کردن موی کودک نمی باشد و بعد از یک هفته شروع درمان کودک می تواند مجددا به مدرسه برود.قارچی که عامل ریزش موها است می تواند به وسیله تماس پوستی با کودک مبتلا و یا استفاده از وسایل مشترک مانند برس، کلاه، شانه، حوله حمام و غیره انتقال یابد.
ریزش مو در بچه ها در اثر بیماری آلوپسی آره آتا:
در این نوع ریزش مو که در بزرگسالان نیز وجود دارد، موهای سر به صورت منطقه ای یا سکه ای در چندین ناحیه پوست سر دچار ریزش کلی می شوند. به دلیل اینکه معمولا منطقه ای که دچار ریزش شده است بیضی شکل یا به صورت دایره ای می باشد به آن ریزش موی سکه ای نیز می گویند.در بیماری آلوپسی آره آتا کودک خارش و التهاب را تجربه نمی نماید و صرفا با الگوی ذکر شده دچار ریزش مو می شود. بیماری آلوپسی معمولا ظرف یک شب یا حدبیشتر چند روز ظاهر می شود. در آلوپسی سیستم ایمنی بدن به فولیکول مو حمله می نماید. این بیماری واگیر دار نمی باشد و کودک مبتلا کاملا سلامت می باشد.
دلیل ابتلا به آلوپسی آره آتا در پزشکی نامعلوم است و بیشتر دانشمندان آنرا مرتبط با سیستم ایمنی و یا عصبی می دانند.
طبق آمار در 20 درصد از بچه ها مبتلا به آلوپسی آره آتا سابقه خانوادگی مشاهده شده است.
خوشبختانه با شروع درمان بیش از80 درصد از بچه ها رشد مجددا موها را در عرض 12 ماه مشاهده می نمایند. ممکن است به طور عجیبی ابتدا موهای روییده شده سفید رنگ باشند که به مرور زمان به رنگ طبیعی خود باز می گردند.
تشخیص
برای بیماری آلوپسی آره آتا در بچه ها آزمایش خاصی وجود ندارد. پزشک متخصص پوست و مو معمولا با رد سایر عوامل و مشاهده نشانه های بیماری در پوست سر کودک به این نتیجه می رشد. البته پزشک ممکن است با کشیدن موها اطراف نواحی دچار بیماری نیز این نوع ریزش را تشخیص دهد.اگر موها به راحتی کنده شود، نشان می دهد ضایعه فعال بوده و باید منتظر ادامه طاسی بود اما به طور کلی درمان تعیینی برای این بیماری وجود ندارد. هرچند از برخی داروها برای رویش مجدد مو استفاده می شود اما این داروها از ایجاد ضایعات نو جلوگیری نمی نماید.
درمان گاهی با تزریق کورتیزون در محل ریزش موها انجام می شود و پزشک نیز داروهای موضعی جهت تحریک رویش موها تجویز می نماید. بعلاوه مصرف مکمل های غذایی حاوی روی و ویتامین های ب در طول درمان توصیه می شود.
دلایل غیربالینی ریزش مو در بچه ها
ریزش موی نوزادبسیاری از نوزادان در 6 ماه ابتدایی زندگی، موهایی که با آن به جهان آمده اند را از دست می دهند تا جا برای رشد موهای بالغ باز شود. این مسئله کاملاً طبیعی است و جای نگرانی ندارد.
سایش
برخی از بچه ها به دلیل سایش مداوم سر به تشک گهواره، زمین و جاهای دیگر در نواحی پشت سر دچار ریزش مو می شوند. با افزایش سن، کودک این رفتار را کنار می گذارد و موهای نو به سرعت جایگزین موهای کنده شده خواهند شد.
مواد شیمیایی
استفاده از مواد شیمیایی حالت دهنده و آرایش مو مانند ژل، تافت، صاف نماینده ها، رنگ ها و غیره باعث ضعیف شدن و ریزش مو در بچه ها می شود. سعی کنید از مصرف این مواد پرهیز کنید. به عنوان جایگزین می توانید از مواد طبیعی یا محصولات سازگار با بچه ها برای آرایش مو بهره ببرید.
سشوار کشیدن
استفاده از سشوار، اتوی مو و وسایل حرارتی دیگر باعث آسیب حرارتی و ریزش مو در بچه ها می شود. سعی کنید از اتوی مو استفاده نکنید و در هنگام سشوار کشیدن موی کودک، از کمترین حرارات بهره ببرید یا سشوار را با فاصله از سر نگه دارید.
کشیده شدن مو
شانه کردن مو، باز کردن گره های مو و بستن یا بافتن موی کودک را با ملایمت انجام دهید. کشیده شدن مو باعث آسیب تماشا فولیکول های مو و ریزش موی کودک می شود.
دلایل بالینی ریزش مو در بچه ها
عفونت ها، بیماری های پوستی یا زمینه ای و کمبودهای غذایی می توانند باعث ریزش مو در بچه ها شوند. در ادامه سعی کردیم که مهم ترین این موارد را به طور کامل آنالیز کنیم.کچلی قارچی سر (تینه آ کپیتیس)
درماتوفیتوز، کچلی قارچی یا تینه آ کپیتیس (نام علمی) یکی از شایع ترین دلایل ریزش مو در بچه ها بوده که ناشی از عفونت قارچی پوست سر است. این نوع ریزش مو به عفونت های ناشی از قارچ هایی موسوم به درماتوفیت گفته می شود که انسان و حیوانات را درگیر می نمایند.
ابتلا و انتقال
قارچ ها جاندارانی هستند که بر روی بافت های مرده رشد می نمایند؛ یعنی بافت هایی مانند ناخن، لایه ها سطحی پوست و موها. محیط رشد مناسب برای درماتوفیت ها، محیط های گرم و مرطوب است. پس برترین محل برای رشد آن ها پوست عرقی است.
در حال حاضر 41 گونه قارچی شناخته شده اند که می توانند باعث کچلی قارچی سر شوند. معمولاً قارچ های عامل کچلی را به سه دسته انسان دوست، حیوان دوست و خاک دوست تقسیم می نمایند. این دسته بندی در درمان کچلی اهمیت دارد. درماتوفیت ها می توانند در بخش های مختلف بدن ایجاد بیماری نمایند. بسته به محل عفونت، درماتوفیتوزها دلیل بیماری های کچلی سر، بدن، دست، پا، ریش و سبیل، کشاله ران و کچلی ناخن هستند.
کچلی قارچی سر در بچه ها زیر10 سال شیوع بیشتری دارد و معمولاً پسران بیشتر از دختران دچار آن می شوند. کچلی به سادگی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. لمس پوست عفونی بیمار، به اشتراک گذاشتن لوازمی مانند شانه، حوله، بالشت، کلاه و … از راه های انتقال عفونت های قارچی است. حیوانات خانگی نظیر سگ و گربه نیز می توانند به کچلی مبتلا شده و آن را به انسان منتقل نمایند.
بیماری زایی
شکل بیماری زایی قارچ های درماتوفیت بستگی به حالت تهاجم آن ها به ساقه مو دارد.عفونت اکتوتریکس: در کشور ما این شکل عفونت شایع ترین دلیل ریزش مو در بچه ها و شایع ترین شکل کچلی قارچی است. حدود 88 درصد بچه های که دچار کچلی قارچی می شوند، به عفونت اکتوتریکس مبتلا هستند. در این حالت، قارچ ها بخش خارجی ساقه مو را می پوشانند.
عفونت اندوتریکس: در این حالت بخش داخلی ساقه مو مورد تهاجم قارچ قرار می گیرد و حدود 9 درصد از کچلی های قارچی را شامل می شود.
عفونت فاووس: این حالت موجب تخریب ساقه یا شفت مو به شکل لانه زنبوری می شود.
علائم
رایج ترین علامت این دلیل ریزش مو در بچه ها ، درگیری پوست سر به شکل سکه مانند است. در این منطقه ها گرد، معمولاً طاسی، حاشیه های قرمز و پوسته پوسته شدن مشاهده می شود. ممکن است نقاط سیاهی نیز مشاهده شود که در واقع محل جدا شدن موها هستند. اگر این نواحی درمان نشده باقی بمانند، توسعه پیدا نموده، بزرگ می شوند و می توانند باعث زخم شدن و طاسی دائمی شوند.علائم دیگر عبارت اند از:
* موهای شنماینده
* درد در پوست سر
* تورم غدد لنفاوی
* تب ملایم و ضعیف
اشکال حاد بیماری باعث ایجاد زخم و تورم های بزرگ زبر می نماید که کریون نام دارد و از آن چرک خارج می شود. کریون در واقع نتیجه پاسخ و مقابله بدن با عامل عفونی است. کریون ها می توانند منجر به طاسی دائمی و ایجاد اسکار شوند.
تشخیص
همانطور که گفتیم، کچلی قارچی سر شایع ترین دلیل ریزش مو در بچه ها است و علائمی تعیین دارد. به همین جهت تشخیص آن چندان سخت نیست. معمولاً پزشک با مشاهده شرایط سر می تواند بیماری را تشخیص دهد.برای کسب اطمینان از لامپ وود (wood) استفاده می شود که با تابش نور، وجود یا عدم وجود قارچ را تعیین می نماید. البته این روش چندان هم دقیق نیست. مثلاً با لامپ وود می توان عفونت های اکتوتریکس را تشخیص داد ولی تشخیص عفونت های اندوتریکس امکان پذیر نیست.
برای تشخیص دقیق عامل کچلی از پوست یا موی سر نمونه برداری شده و در آزمایشگاه قارچ شناسی مورد آنالیز قرار می گیرد.
درمانبرای درمان کچلی قارچی سر، معمولاً از داروهای خوراکی ضد قارچی و شامپوهای درمانی استفاده می شود. بسته به صلاح دید پزشک داروهایی مانند گریزئوفولوین، تربینافین، ایتراکونازول یا فلوکونازول به مدت 4 تا 6 هفته برای بیمار تجویز می شود. شامپوهای درمانی نیز باید دو بار در هفته و به مدت 4 تا 8 هفته مورد استفاده قرار بگیرند. برخی از این شامپوها عبارت اند از: کتوکنازول، پیریتیون روی و سلنیوم سولفید
ریزش موی سکه ای (آلوپسی آره آتا)
آلوپسی آره آتا که با نام های طاسی منطقه ای، کچلی سکه ای یا ریزش موی سکه ای نیز شناخته می شود، یکی دیگر از دلایل ریزش مو در بچه ها است. آلوپسی آره آتا نوعی بیماری مزمن خودایمنی است که فولیکول های مو و گاهی ناخن را درگیر می نماید.ابتلا و انتقال
در بیماری آلوپسی، سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو که محل فراوری و رشد مو است، حمله ور شده و باعث ریزش مو می شود. این بیماری همچون بیماری های خود ایمنی دیگر مثل MS، مسری نیست و به دیگران انتقال پیدا نمی نماید.
آلوپسی آره آتا بیماری نسبتاً شایعی است و می تواند در هر سنی رخ بدهد. معمولاً علائم بیماری در اواخر کودکی و اوایل نوجوانی ظاهر می شوند. در بیشتر بیماران ریزش مو قبل از 30 سالگی شروع می شود. بچه ها حدود 25 درصد از افراد مبتلا را تشکیل می دهند.
بیماری زایی
آلوپسی بسته به شکل ریزش مو نام های مختلفی می گیرد:
* آلوپسی آره آتا یا ریزش موی سکه ای: طاسی به شکل نواحی گردی روی سر کودک مشاهده می شود.
* آلوپسی کامل: تمام موهای سر می ریزد.
* آلوپسی فراگیر: تمام موهای بدن می ریزد.
دلیل بیماری های خود ایمنی به طور کلی ناشناخته است اما مبتلا بودن به بیماری های خود ایمنی دیگر (مثل کم کاری تیروئید هاشیموتو) و داشتن سابقه بیماری های خود ایمنی در خانواده، احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
علائم
ریزش موی سکه ای اصلی ترین علامت آلوپسی آره آتا است. منطقه ها دایره مانندی به میزان یک سکه در سر، خالی از مو می شود. ریزش موی مژه ها، ابروها، موهای صورت و بدن نیز ممکن است اتفاق بیفتد. البته این الگوی ریزش مو در بیماری های دیگری نیز مشاهده می شود لذا به تنهایی نشانگر آلوپسی آره آتا نیست.
ریزش موی ناشی از این بیماری قابل پیش بینی نیست و به طور ریزش مو ناگهانی اتفاق می افتد. موهای ریخته شده ممکن است در هر زمانی دوباره رشد نمایند و دوباره بریزند. میزان ریزش و رشد مجدد مو از فرد به فرد فرق دارد.
بچه های که دچار ریزش موی سکه ای می شوند، ممکن است موهای سرشان به طور کامل از دست بدهند و ریزش موهای بدن نیز داشته باشند.
تشخیص
برای تشخیص این دلیل ریزش مو در بچه ها ، پزشک ابتدا سر را به دقت معاینه می نماید. ممکن است چند تار مو را از سر بیماری جدا نموده و آن را زیر میکروسکوپ آنالیز کند.
گاهی برای رد دلایل دیگر ریزش مو، مثل کچلی قارچی سر، برداشت نمونه (بیوپسی) از پوست سر انجام می شود. اگر پزشک به وجود بیماری های خود ایمنی دیگر مشکوک شود، دستور آزمایش های خون را خواهد داد که بسته به شک پزشک متفاوت خواهند بود.
دلایل ریزش مو در بچه ها - آلوپسی
درماندر حال حاضر درمانی برای آلوپسی آره آتا وجود ندارد. داروهایی که برای مدیریت این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد، باعث کاهش ریزش مو و تقویت رشد مو می شوند. پیش بینی شرایط ریزش مو در آینده نیز سخت است. متاسفانه برخی از بیماران پاسخی به روش های درمانی نمی دهند و ریزش مویشان بدتر می شود.
گاهی اوقات، فتوتراپی یا نوردرمانی می تواند رشد مو را تحریک کند. در بسیاری از موارد، پس از قطع درمان، ریزش دوباره شروع می شود. بر همین اساس حتی پس از از بین رفتن علائم، ممکن است کودک احتیاج به ادامه درمان داشته باشد. از هر 1000 کودک، تقریباً 1 کودک به آلوپسی آره آتا مبتلا می شود.
داروهای موضعی که به پوست سر مالیده می شوند می توانند موجب تقویت رشد موها شوند. داروهایی مانند:
ماینوکسیدیل: برای اغلب بیماران در تمام سنین تجویز می شود. این دارو بدون نسخه قابل دریافت است و باید روزی دوبار به نواحی ریزش مو مالیده شود. ماینوکسیدیل داروی ایمنی است اما برای اینکه به خوبی اثر کند، ممکن است یک سال طول بکشد.
دیترانول یا آنتریالین: پمادی که باعث تحریک پوست و رشد دوباره مو سر می شود.
پماد های کورتیکواستروئیدی: پمادهایی مانند کولبتازول، لوسیون ها و داروهای دیگری که حاوی مواد استروئیدی هستند. مواد استروئیدی باعث سرکوب سیستم ایمنی و کاهش التهاب فولیکول های مو می شوند.
ایمنی درمانی: در روش ایمنی درمانی از یک ماده شیمیایی مثل دیفن سیپرون استفاده می شود تا یک واکنش آلرژیک در پوست سر ایجاد شود. در ایمنی درمانی در واقع سلول های ایمنی فریب داده می شوند تا فولیکول ها را رها نموده و سطح پوست بیایند. این روش معمولاً بعد از 6 ماه باعث رشد مو می شود ولی برای حفظ رشد، باید درمان ادامه داده شود.
تزریقات: تزریق موضعی استروئیدها به درون منطقه ها دچار کچلی یکی از راه های متداول درمان آلوپسی ها خفیف است. این روش باعث توقف ریزش مو در بچه ها نشده ولی باعث رشد دوباره موها می شود. تزریق استروئید باید هر 1 یا 2 ماه یک بار انجام شود.
داروهای خوراکی: برای درمان آلوپسی های شدید ممکن است کورتون یا دیگر داروهای سرکوب نماینده سیستم ایمنی (مثل متوتروکسات) تجویز شود. به دلیل عوارض جانبی زیاد، معمولاً برای بچه ها استفاده نمی شوند.
توصیه هایی برای والدین
بچه ها کوچک تر از 5 سال که دارای آلوپسی هستند، معمولاً توجهی به ریزش موها ندارند و با مسئله ای روبرو نمی شوند. اما برای بچه ها بزرگ تر از 5 سال، این مسئله می تواند به شدت آسیب زننده باشد. آلوپسی یک بیماری مزمن است و احتمال این که همیشه با کودک شما همراه باشد، وجود دارد. لذا توجه به سلامت روان و آمادگی روحی کودک بسیار مهم است.استفاده از مشاوران روانشناس، کلاه گیس های مناسب و تکنیک های آرایشگری برای پوشاندن محل های دچار طاسی می توانند یاری فراوانی به کودک نمایند.
بعلاوه حواستان باشد که باید به بخش های از پوست سر که در تماس مستقیم با نور خورشید هستند، ضد آفتاب زده شود.
اختلال وسواس موکنی
اختلال وسواس موکنی یکی از دلایل ریزش مو در بچه ها است که به خاطر اختلالی روانی رخ می دهد. اختلال موکنی اختلالی روانی است که فرد به صورت مداوم و غیرارادی به کندن موهای خود در ناحیه سر، ابرو، مژه ها و دیگر بخش های بدن می پردازد و با وجود کوشش، پیروز به توقف این کار نمی شود.گفته می شود که حدود 0.3 تا 5 درصد از افراد در طول زندگی خود دچار این اختلال می شوند. متخصصان علم روان، این اختلال را در دسته اختلالات وسواس فکری عملی قرار می دهند. مانند جویدن ناخن ها برخی از بچه ها با این کار احساس آرامش می نمایند و برخی دیگر نیز بدون این که متوجه باشند، موهای خود را می نمایند.
بیشترین شیوع این بیماری بین سنین 12 تا 13 سال مشاهده می شود. حدود 70 تا 93 درصد از افراد مبتلا به این اختلال، خانم ها هستند.
ویژگی ها و راه میزانا
مانند بسیاری از بیماری های روانی دیگر، دلیل وسواس موکنی نیز دقیقاً تعیین نیست. معمولاً راه میزانای این بیماری مرتبط با استرس هستند. مثلاً دیده می شود وقتی کودک در شرایط استرس زا، مثلاً یک امتحان سخت، قرار می گیرد، با یک دست می نویسد و با دست دیگر به شکل ناخودآگاه موی خود را می نماید.نکته ای بسیار مهم که والدین باید به آن توجه نمایند، این است که وسواس موکنی و دیگر اختلالات مشابه مثل جویدن ناخن، به دلیل عدم تعادل برخی مواد شیمیایی در مغز حاصل می شود. این مسئله باعث می شود که مو کندن امری غیرارادی باشد. پس کندن موها تقصیر کودک نیست. او را ملامت یا سرزنش نکنید چون باعث استرس بیشتر کودک و متعاقباً افزایش ریزش مو در کودک خواهید شد.
تشخیص و عوارض
برای تشخیص بیماری باید موارد زیر در کودک دیده شود:* کندن موی مداوم سر به شکلی که باعث کاهش قابل توجه تراکم مو شود.
* کوشش بی اثر و مداوم برای کاهش یا توقف کندن مو
* موکنی باعث اختلال در عملکرد فردی یا اجتماعی فرد شود.
* موکنی نباید ناشی از بیماری ها یا عوارض جانبی داروها و مخدرها باشد.
برخی از بچه ها پس از کندن موها، آن ها را می بلعند یا با دهان موهای خود را می نمایند. خوردن موها باعث تشکیل گوله های موی هضم نشده در دستگاه گوارش می شود. این گوله های مو می توانند باعث درد شکم، تهوع و کم خونی شوند.
وسواس موکنی باعث طاسی دائم نمی شود. موهای نو جایگزین موهای کنده شده خواهند شد. ولی اگر عمل موکنی کاهش نیابد یا متوقف نشود، تراکم موها همیشه کم خواهد ماند.
درمان
درمان ریزش مو در بچه ها به دلیل اختلال وسواس موکنی کمی سخت است. گاهی این اختلال تا آخر عمر با کودک همراه می شود و گاهی پس از مدتی متوقف می شود. برای درمان این اختلال راه های زیادی وجود دارد. مانند دیگر بیماری های روانی، رفع کردن، مدیریت یا کاهش راه میزانا و عوامل زمینه ای می تواند یکی از برترین راه های درمان این اختلال باشد.
مثلاً اگر کودک در مواقع اضطراب به کندن موهای خود مشغول می شود، مشاوره با روانشناس یا روانپزشک متخصص اضطراب و استرس می تواند برای او بسیار مفید باشد. در جلسات مشاوره کودک یاد می گیرد که چگونه اضطراب خود را کنترل کند و با کاهش اضطراب، مو کندن نیز کاهش می یابد.
درمان دیگری که معمولاً به خوبی جواب می دهد، افزایش آگاهی فرد از کندن موهای خود است. همان طور که در بالا اشاره نمودیم، گاهی کندن موها به صورت ناخودآگاه انجام می شود. لذا افزایش آگاهی از موکنی می تواند در کاهش انجام این عادت به کودک یاری کند.
تلوژن افلوویوم
برای درک بهتر این دلیل ریزش مو در بچه ها باید ابتدا کمی در خصوص چرخه طبیعی رشد مو بدانید. چرخه رشد مو به 4 مرحله تقسیم می شود:* مرحله رشد فعال به نام آناژن
* مرحله گذرا و موقت کاتاژن
* مرحله استراحت به نام تلوژن
* مرحله ریزش مو به نام اگزوژن
به طور طبیعی حدود 85 تا 95 درصد موهای سر در مرحله آناژن (رشد) به سر می برند که این مرحله معمولاً 3 سال طول می کشد. کمتر از 1 درصد موها در مرحله کاتاژن قرار دارند که مرحله ای گذرا است و بین چند روز تا چند هفته طول می کشد. 5 تا 15 درصد موها هم در مرحله تلوژن قرار دارند که حدود 3 ماه طول می کشد. تلوژن زمانی به انتها می رسد که یک مو نو که در مرحله آناژنی است، از فولیکول شروع به رشد می نماید.
دلیل
تلوژن افلوویوم یکی از دلایل نسبتاً شایع ریزش مو در بچه ها است. در این بیماری عواملی در چرخه طبیعی رشد مو اختلال ایجاد می نمایند و همه یا برخی از موهایی که در مرحله تلوژن قرار ندارند، به این مرحله وارد می شوند. یعنی مثلاً به جای ریزش طبیعی 100 تار مو در روز، 300 تار مو می ریزد. گاهی ریزش مو برای کودک یا والدین قابل تشخیص نیست و گاهی هم منطقه ها خالی از مو در پوست سر مشاهده می شود.راه میزانا
عواملی که باعث تلوژن افلوویوم می شوند در بچه ها و بزرگسالان مشترک اند؛ این موارد عبارت اند از:استرس شدید: استرس های طولانی مدت می تواند باعث تلوژن افلوویوم شود. در این حالت ریزش مو معمولاً سه ماه بعد از یک اتفاق استرس زا رخ می دهد.
رژیم غذایی نامناسب: موادی مانند ویتامین B، آهن، پروتئین و زینک (روی) برای رشد موها ضروری هستند.
کاهش وزن ناگهانی: محدودیت های طولانی مدت کالری مصرفی یا کاهش شدید آن و دیگر بیماری هایی که باعث کاهش وزن ناگهانی می شوند (مثل بی اشتهایی عصبی) می توانند منجر به ریزش مو شوند. بی اشتهایی عصبی در دختران نوجوان (بالای 14 سال) شایع است.
داروها: برخی از داروها ممکن است باعث ریزش مو شوند.
بیماری زمینه ای: بیماری هایی شامل بیماری های خود ایمنی، مسائل غده تیروئید و یا آلوپسی آره آتا (که پیش تر به آن اشاره نمودیم)
جراحی: گاهی جراحی تحت بی هوشی عمومی منجر به ریزش مو می شود.
موارد دیگر: تب شدید، بیماری های شدید پیشین، صدمات شدید جسمی و مسمومیت با فلزات
درمان
برای تلوژن افلوویوم درمانی وجود ندارد و تمرکز درمانی بیشتر روی رفع کردن دلیل زمینه ای بیماری است. معمولاً بعد از رفع شدن دلیل ریزش مو، موهای نو بین 3 تا 6 ماه بعد جایگزین می شوند.ریزش موی کششی
ریزش موی کششی (Traction Alopecia) نوعی ریزش مو در بچه ها است که به مرور و به دلیل کشیده شدن مداوم مو رخ می دهد.دلیل
کشیده شدن مو معمولاً به عادات حالت دهی مو بر می شود و بیشتر در بچه های مشاهده می شود که موهای خود را محکم می بافند یا دم اسبی می نمایند. در بچه های که موهای بلندی دارند و از کلیپس های قفلی برای جلوگیری از ریختن موها به روی صورتشان استفاده می نمایند، نیز شایع است.
استفاده از کلاه های ایمنی که محکم روی سر بسته می شوند نیز می تواند باعث ریزش موی کششی شود. کلاه های اسکی، موتوسواری، دوچرخه سواری به طور مداوم بر پوست سر مالیده شده و موها را می کشند.
علائم
الگوی ریزش موی کششی در بین افراد مختلف بسیار فرق دارد، لذا اگر شواهدی مبنی بر کشیده شدن مو دیده نشود، تشخیص آن برای پزشک سخت خواهد بود. علائم دیگری که در بیماران دیده می شود شامل خارش، قرمزی، پوسته پوسته شدن، التهاب فولیکول ها یا وجود پوسچول، نازک شدن و شکستگی موها است.
درمان
درمان ریزش موی کششی معمولاً غیردارویی و با ارائه توصیه ها و آموزش های لازم از سوی پزشک همراه است.
ریزش موی آندروژنیک
ریزش موی آندروژنیک یا طاسی با الگوی مردانه شایع ترین دلیل ریزش مو در سنین بزرگسالی است. ریزش موی آندروژنیک معمولاً ناشی از اثر تستسترون بر گروهی از فولیکول های مو است که از لحاظ ژنتیکی نسبت به این هورمون حساس اند. این نوع ریزش مو در بچه ها شایع نیست ولی در پسران و دختران در سنین نوجوانی مشاهده می شود.کمبودهای غذایی
همه ما می دانیم که برای داشتن بدنی سالم، باید رژیم غذایی مناسب و سالمی داشته باشیم. وقتی بچه ها مقادیر مناسبی از ویتامین ها، مواد معدنی و پروتئین ها را مصرف ننمایند، دچار ریزش مو می شوند. ریزش مو در بچه ها می تواند علامتی از اختلالات بی اشتهایی عصبی یا بولیمیا باشد که در دختران نوجوان شایع تر است.
بی اشتهایی عصبی نوعی اختلال روانی است که فرد با وجود گرسنگی از غذا خوردن امتناع می نماید. در این اختلال معمولاً کودک تمایل شدیدی به لاغر شدن داشته یا از اضافه کردن وزن وحشت دارد. بولیمیا هم یک اختلال عصبی است که در آن فرد میزان زیادی غذا می خورد ولی با مصرف ملین ها یا استفراغ از اضافه شدن وزن جلوگیری می نمایند. هردوی این اختلالات غذایی در دختران نوجوان و در حدود سن 14 سالگی شایع هستند.
دلیل مصرف ناکافی مواد مغذی هرچه که باشد به کنار، کمبود هرکدام از مواد زیر می توانند باعث ریزش مو در بچه ها شود:
* آهن
* روی
* نیاسین (ویتامین B3)
* بیوتین (ویتامین B7)
* پروتئین و آمینواسیدها
* مصرف بیش از حد ویتامین A نیز می تواند باعث ریزش مو در بچه ها شود.
اگر دلیل ریزش موی کودک شما کمبود مواد مغذی باشد، می توانید از پزشک متخصص اطفال جهت تدوین یک رژیم غذایی مناسب و یا استفاده از مکمل های غذایی مشورت بگیرید.
کم کاری تیروئید
تیروئید غده ای است که در جلوی گردن شما واقع شده است و هورمون هایی ترشح می نماید که وظیفه کنترل سوخت و ساز بدن را دارند. در کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدی، غده تیروئید مقادیر کافی از این هورمون ها را ترشح نمی نماید. علائم این اختلال عبارت اند از:* افزایش وزن
* یبوست
* خستگی
* خشکی مو یا ریزش مو در تمام سطح سر
تشخیص کم کاری تیروئید معمولاً با آزمایش خون انجام می شود. پس از مصرف داروهای هورمون تیروئید، ریزش موی کودک متوقف می شود. معمولاً چند ماهی طول می کشد تا موهای ریخته شده جبران شوند.
شیمی درمانیشیمی درمانی نیز یکی از دلایل ریزش مو در بچه ها است. مواد استفاده شده در شیمی درمانی باعث کشته شدن سلول هایی از بدن می شود که تقسیم سریع دارند، از جمله سلول هایی که در ریشه موی جای گرفته اند. بعد از اتمام دوره شیمی درمانی، رشد موهای کودک به حالت طبیعی برمی شود.
بیماری های مادرزادی - ریزش موی بچه هاریزش مو در بچه ها به دلیل بیماری های مادرزادی چندان شایع نیست؛ اما لازم دیدیم در اینجا به چند مورد از آن ها به شکل خلاصه وار اشاره کنیم.
خال سباسه
خال سباسه یا خال ارگانویید یکی از دلایل مادرزادی ریزش مو در بچه ها است. این بیماری ناشی از تقسیم بیش از حد سلول ها است که پوست، غدد سباسه (غدد چربی پوست) و فولیکول ها را در بر می گیرد. ضایعات تشکیل شده در این بیماری به رنگ زرد، نارنجی و قهوه ای روشن است و سطحی هموار یا زبر دارد.
این ضایعات معمولاً در بدو تولد به وجود می آیند، پس از سال اول زندگی کوچک می شوند و دوباره در سنین بلوغ بزرگ و برجسته می شوند. شایع ترین محل خال سباسه پوست سر است و اولین علامت آن ریزش موی ناحیه ای است.
فقدان مادرزادی پوست
فقدان یا نارویشی مادرزادی پوست، نقصی مادرزادی در تشکیل پوست است که معمولاً در ناحیه سر مشاهده می شود. فقدان پوست می تواند گسترده یا محدود باشد. در ناحیه فاقد پوست، مویی نیز وجود ندارد.
دیسپلازی اکتودرمال
این بیماری حاصل از نقصی ژنتیکی است. 150 نوع دیسپلازی اکتودرمال وجود دارد که در آن ها نقایصی در ناخن، دندان، مو، پوست و غدد عرق دیده می شود. افراد مبتلا به این اختلال در ناحیه سر و بدن موهای کم پشتی و کم جانی دارند که رنگ روشن داشته و آهسته رشد می نمایند.
اختلالات شفت یا ساقه مو
اختلالات شفت یا ساقه مو یکی از دلایل ریزش مو در بچه ها است که می تواند مادرزادی یا اکتسابی باشند. انواع بسیاری از این اختلالات وجود دارد که در آن ها مو حالت یا ساختار طبیعی خود را از دست می دهد. شکل شماتیک برخی از این تغییرات را در تصویر زیر مشاهده می کنید.
سندرم آناژن سست
این شکل ریزش مو در بچه ها عارضه ای است که در آن موهایی که در مرحله آناژنی قرار دارند، بدون درد و به راحتی کنده می شوند. موی بچه ها مبتلا به سندرم آناژن سست نازک و کمرنگ است. به طور کلی موی بیماران با افزایش سن با کیفیت تر (از لحاظ صخامت، قدرت و تراکم) و پر رنگ تر می شود. بسیاری از بچه ها مبتلا در سنین 8 یا 9 سالگی موهای باکیفیتی خواهند داشت. در برخی از بیماران نیز کنده شدن موها تا بزرگسالی، ولی با میزان کمتر، ادامه دارد.
علائم ریزش مو بر اثر کمبود ویتامین شامل موارد زیر است :
* افزایش قابل توجه ریزش مو* کمبود مواد مغذی دیگر در بدن که باعث پوست خشک و ناخن های شنماینده شده اند.
* خستگی و کاهش وزن
* پوسته شدن گوشه های دهان و لب ها
درمان کمبود ویتامین:
درمان کمبود ویتامین می تواند به کنترل ریزش مو یاری کند.در این قسمت ویتامین های مهمی را نام می بریم که در رشد مو موثر هستند :
ویتامین آ:
تخم مرغ، پرتقال، سبزیجات زرد، میوه، بروکلی، اسفناج
ویتامین ب:
تخم مرغ، بادام، دانه آفتابگردان، جو، سیب، نان گندمی، اسفناج، بروکلی، ماست.
ویتامین ث:
مرکبات، سیب زمینی، گوجه فرنگی، فلفل سبز
ویتامین دی:
سالمون، تن ماهی، شیر، تخم مرغ.
آهن:
لوبیای خشک، میوه خشک، اسفناج، حبوبات، میوه و سبزیجات.
زینک:
دانه کدو تنبل، نخود، جو، بادام، شیر
پزشک معمولا در این شرایط مکمل هایی را برای کودکتان تجویز می نماید.
شوره سر
شوره باعث خشکی پوست سر و خارش آن می شود. این شوره ها معمولا زرد یا سفید هستند و در صورت درمان نشدن، ریزش شدید مو را در پی خواهند داشت.محیط
گاهی اوقات محیط هایی که در آن بچه ها درگیر هستند، مثل بالشت، روکش جایگاه ماشین و ... دچار آلودگی هایی هستند که عاملی برای ریزش موی بچه ها می باشند.چگونه مراقب ریزش موی کودک خود باشیم ؟
1. اگر کودک شما به سنی رسیده است که متوجه موضوع است، راهکارهای بهداشتی را به او آموزش دهید.2. برای آن ها از لباس ها و روکش های تمیز بالشت بهره ببرید.
3. به آن ها یادآوری کنید که با چهره طبیعی خود هم زیبا هستند و نباید بیش از حد با موهایشان ور بروند.
4. به آن ها آموزش دهید که باید از دستورات مراقبتی مو استفاده نمایند تا موهای زیباتری داشته باشند.
درمان های خانگی برای ریزش موی بچه ها
* استفاده از روغن نارگیل می تواند نرمی و لطافت مو را افزایش دهد و از شنمایندگی موها جلوگیری کند . استفاده از نرم نماینده نیز در این امر موثر است.* روغن زیتون نیز می تواند تارهای مو را تقویت کند . البته باید مراقب باشید که کودک شما به این نوع روغن ها حساسیت نداشته باشد.
* روغن نعناع نیز به رشد موهای سر یاری زیادی می نماید و عاملی برای جلوگیری از ریزش آن است.
* ترکیب روغن ها و عصاره ها نیز در جلوگیری از ریزش مو موثر می باشند.
* از یک رژیم غذایی سالم حاوی ویتامین آ، ث، ای، زینک و آهن برای کودکتان بهره ببرید.
* بعلاوه می توانید شش ساعت سرکه سیب را روی پوست سر بزنید و بعد آن را آب بکشید. البته قبل از استفاده از این روش با پزشک مشورت کنید.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
ریزش مو در بچه ها می تواند علائم یک بیماری باشد، در شرایط زیر بهتر است برای تشخیص دلیل بیماری به پزشک مراجعه کنید:- ریزش ابرو و یا مژه در بچه ها
- نقاط طاسی قابل مشاهده روی پوست سر
- کودک دچار آسیب یا سوختگی پوست سر شده است.
- کودک از خارش یا دردناک بودن پوست سر شکایت دارد.
- کودک به طور قابل توجهی موهای خود را از دست می دهد.
- کودک در پی بیماری یا هنگام مصرف داروی نو دچار ریزش مو می شود.
بچه های که دچار ریزش موی مزمن ناشی از آلوپسی آره آتا ویا لکه های طاسی قابل توجهی هستند، از نظر عاطفی احتیاج به حمایت دارند. یک روان شناس، می تواند به کودک در مدیریت بهتر احساسات خود در خصوص ریزش مو یاری کند.
منبع: سایت خانه سفید
سایت نمناک
سایت پزشکت
منبع: راسخون