پوست اندازی دانشگاه ها در ارتباط با صنعت و جامعه، جامعه علمی چگونه می توانند مسائل کشور را حل نمایند؟ - وبلاگ سیمبیان

به گزارش وبلاگ سیمبیان، کارگزارهای دانشگاهی به اسم شرکت های بخش خصوصی در دانشگاه های برتر کشور مستقر شده اند تا به اسم بازوی اجرایی اداره ارتباط با صنعت، نقش تسهیل گرانه داشته باشند.

به گزارش گروه علم و پیشرفت وبلاگ سیمبیان، یکی از مسائل اساسی کشور در راستا توسعه، عدم استفاده از ظرفیت های دانشگاهی برای تبدیل اقتصاد نفتی به اقتصاد دانش بنیان است. برای این مهم، شاخص هایی برای مقدار گیری وجود دارد که آنالیز های انجام شده نشان می دهد کشور ایران شرایط مناسبی ندارد؛ به اسم نمونه بر اساس گزارش بانک دنیای، سهم هزینه کرد تحقیق و توسعه کشورهای عضو OECD به فراوری ناخالص داخلی نزدیک 2.2 درصد است که دانشگاه ها سهم 50 درصدی از آن را دارند. این در حالی است که سهم هزینه کرد تحقیق و توسعه در کشور 0.8 درصد است که سهم دانشگاه ها با وجود دولتی بودن بخش عمده بودجه آن، 0.25 درصد از آن است. مجموعه این عوامل باعث شده است تا رتبه ایران در همکاری بین دانشگاه و صنعت (2021) 120 در دنیا باشد. این آمار نشان از کم کاری در چند ده سال گذشته برای به کارگیری از ظرفیت های دانشگاه برای رشد مالی را نشان می دهد؛ هرچند مدیریت دانشگاه ها و وزارت علوم هم در این امر بی تقصیر نیست.

شرایط نامناسب ارتباط بین دانشگاه و صنعت در کشور بازتاب مجموعه ای از عوامل است که بخشی از آن عوامل در صنعت و بخشی دیگر در دانشگاه نهفته است. مجموعه این عوامل زمانی خود را به اسم یک مسأله نمایان می نمایند که خواسته صنعت و جامعه که انتظار می رود دانشگاه آن را برطرف نماید حل نمی گردد. آنالیز ها نشان می دهد صنایع از یکسو توانایی دقیق کردن نیازهای خود و حل آن به زبان قابل فهم دانشگاه را ندارند و انتظار نادرستی از دانشگاه ها دارند و دانشگاه ها از سوی دیگر فهم واقعی از نیازهای صنایع ندارند و تصور می نمایند در قالب تحقیقات می توان بسیاری از مسائل را حل نمود. مجموعه این عوامل باعث شده است تا دانشگاه و صنعت تجربه همکاری خوبی با یکدیگر نداشته باشند. برای ایجاد یک زبان مشترک بین دانشگاه و صنعت ضروری است تا شناخت واقعی از نیازهای صنعت و توانمندی های دانشگاه حاصل گردد. این شناخت نه بوسیله دانشگاه و نه بوسیله صنعت بوجود نمی آید چرا که هیچکدام اراده، زمان و هزینه کافی برای این کار را ندارند.

با این وجود، اتفاقات مثبتی هم در جریان است. به اسم نمونه از دو سال پیش، شرکت های خصوصی تحت اسم کارگزاری ارتباط صنعت و دانشگاه که اراده، زمان و هزینه کافی را برای شناخت طرفین ارتباط صنعت و دانشگاه، صرف می نمایند در حال استقرار در دانشگاه های کشور هستند.

شرکت های کارگزاری دانشگاهی با استقرار در دانشگاه های تهران، امیرکبیر، صنعتی شریف، صنعتی اصفهان، صنعتی کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، شهید مدنی و فردوسی سعی نموده اند این بهم رسانی را انجام دهند. این شرکت ها در صورت بهم رسانی و عقد قرارداد حق الزحمه خود را دریافت نمایند. این شرکت ها در همکاری مستقیم با ادارات ارتباط با صنعت دانشگاه ها علاوه بر بهم رسانی خدماتی مثل بازاریابی برای فناوری های پیشرفته در دانشگاه، ارزش گذاری و فروش فناوری، شکست پروژه و مدیریت آن، صادرات محصولات دانش بنیان به کشورهای همسایه، یاری در ساخت نمونه اولیه، یاری در گرفتن استاندارد، منتورینگ استارت آپ ها، یاری در ثبت پتنت و تجاری سازی آن و ... ارائه می دهند. تا به امروز قراردادهای مهمی بین صنعت و دانشگاه از راستا شرکت های کارگزارهای منعقد شده است که نوید دهنده حضور عضو تازه و با انگیزه در اکوسیستم نوآوری کشور است.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم؛ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با توجه به تغییر رویکرد دانشگاه ها در سال های اخیر از پژوهش به تقاضامحوری و استقرار کارگزارهای تبادل فناوری در آن ضروری است زیرساختی جهت حمایت و پشتیبانی از این عضو تازه از اکوسیستم علم و فناوری داشته باشد؛ چرا که تقویت کارگزارهای دانشگاهی به منزله گذار از نسل دانشگاه های پژوهش محور به کارآفرین است.

مصطفی امینی، کارشناس علم و فناوری