حمایت از پروژه های مبتنی بر مهارت های شناختی علیه کرونا - وبلاگ سیمبیان

به گزارش وبلاگ سیمبیان به نقل از معاونت علمی و فناوری، ویروس کرونا آسیب های جدی و پیش بینی نشده ای به سلامت میلیون ها انسان وارد کرد و علاوه بر مرگ و میر، زمینه ساز آسیب های روانی هم شد.

پژوهش ها نشان می دهد شیوع بیماری کرونا بر مهارت های شناختی افرادی که به ویروس کووید19 مبتلا شده و بهبود یافته اند، تاثیرگذار بوده است.

مطالعه ها نشان داد که نقص شناختی در افرادی که علائم تنفسی شدیدتری دارند و در افرادی که تست مثبت آنها تأیید شده است بدتر است. محققان تجزیه و تحلیل خود را برای در نظر گرفتن تفاوت ها بر اساس سن، جنس، تحصیلات یا سایر متغیرهای جمعیت شناختی و اجتماعی یا مالی تنظیم کردند.

نزدیک به 185 میلیون نفر در سراسر دنیا از بیماری کووید 19 بهبود یافته اند. گزارش علائم شناختی نشان دهنده ایجاد آسیب های شناختی به این افراد است.

بعلاوه ناشناخته بودن این بیماری، معین نبودن زمان خاتمه آن و آسیب های ناشی از قرنطینه، زمینه ساز مسائل و آسیب های شناختی، عارضه های فکری و بسیاری از مسائل روحی و روانی می گردد. در مدت شیوع این ویروس، پژوهش های متعددی درباره پیامدهای شناختی آن در جامعه انجام شد و از جنبه های مختلف آنالیز شده است.

با نگاهی دقیق به شرایط فعلی معین می گردد که باید شیوع دو بیماری همه گیر را در خصوص کرونا در نظر گرفت. یکی همه گیری بیماری جسمی و دیگری همه گیری ترس از این بیماری که ناشی از پاسخی ترسناک به شرایطی نامعلوم است.

سوگیری شناختی یک اشتباه سیستماتیک در قضاوت و تصمیم گیری که ممکن است در نتیجه محدودیت های شناختی ، عوامل انگیزشی یا سازگاری با محیط های طبیعی رخ دهد.

باید در نظر داشت که علاوه بر افرادی که در معرض خطر شدید ابتلا به این بیماری قرار دارند افراد مسن و کسانی که دارای بیماری های قبلی از جمله بیماری های مزمن تنفسی، بیماری های قلبی عروقی و دیابت هستند سایر افراد هم دچار این بیماری می شوند.

سوگیری های شناختی منفی ناشی ترس از شیوع ویروس کرونا پیشگویی های نادرست و فاجعه آمیز، نگرش منفی، تعمیم بیش از حد، تفکر دوگانه، شخصی سازی، سرزنش، مقایسه های ناعادلانه، پشیمانی افزایش اما و اگرها، استدلال احساسی ، نادیده گرفتن شواهد علمی و... است. اما این سوگیری ها می تواند به سوگیری های دیگری چون خوش بینی، تعصب عادی، باورهای آخرالزمانی، فرضیه دنیا عادلانه، پذیرش نقش قربانی و فرار از مسئولیت ها منجر گردد.

کوشش برای کاهش عارضه های شناختی ناشی از کرونا

نخستین قدم ایجاد یک ذهنیت انتقادی برای تشخیص اخبار جعلی است و باید زمان مناسبی را برای به روز رسانی اطلاعات منتشر شده به وسیله منابع معتبر اختصاص دهند. گام دوم این است که یک رویکرد مداخله ای مثبت را در کنترل خود ایجاد نموده و روش های علمی و دارویی را برای کنترل آسیب های شناختی مورد استفاده قرار دهیم.

به همین دلیل عوامل استرس زا که باعث بروز اختلالات شناختی در حوزه های مختلف یعنی توجه، یادگیری و حافظه و حوزه های اجرایی مانند تصمیم گیری و حل مسئله می گردد، مورد توجه فعالان حوزه علوم شناختی قرارگرفت.

درمان توانبخشی شناختی یک مداخله مفید در ارتقای مهارت های شناختی است. این روش کوشش می نماید عملنمودهای شناختی را ارتقا بدهد.

این روش درمانی با هدف کاهش اختلالات عملکردی مغز یا کاهش تأثیر ناتوان کننده آن اختلالات اجرا شده است و به اسم روشی مؤثر برای کاهش سوگیری های شناختی و افزایش ظرفیت افراد برای پردازش و تفسیر اطلاعات ثابت شده است. این درمان به مدیریت استرس، مداخلات مدیریت استرس شناختی-رفتاری توجه دارد. عملنمودهای شناختی در افراد سالم هم می تواند بهبود یابد و این شامل جمعیت زیادی است که ممکن است در معرض خطر کرونا قرار دارند.

ارتقای توانمندی های شناختی در ایران

در ایران هم با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، گام های متنوع و متعددی برای ارتقای مهارت های شناختی در اقشار گوناگون جامعه و با هدف ایستادگی در برابر آسیب های شناختی و روانی کرونا برنامه ریزی و اجرا شده است.

از جمله این برنامه ها می توان به برنامه آموزش در مدارس برای پرورش شناختی و هم روش های اجرایی طرح ها برای افزایش مهارت های شناختی بچه ها و نوجوانان دانشجویان و معلمان به حوزه پرورش کودک اشاره نمود.

بعلاوه حمایت از پژوهش های کاربردی در حوزه دانش و روش های رفتاری که منجر به کاهش آسیب های شناختی کرونا می گردد از دیگر برنامه های حمایتی ستاد در این راستا است.

برگزاری چالشی نوآورانه و فناورانه برای یاری سازمان ها در شرایط کرونا یکی دیگر از گام ها در راستا کاهش آسیب های کرونا بود. در قالب رقابتی نوآورانه برای شناخت و تحلیل گفتمان و رفتار جامعه ایرانی در بحران کرونا فعالان اکوسیستم نوآوری و فناوری علوم و فناوری های شناختی از جمله متخصصان علوم اجتماعی، روان شناسی، اقتصاد و سایر بخش ها در قالب تیم های دانشگاهی، شرکت های دانش بنیان، موسسات فعال و تیم های تخصصی در شناسایی و حل این چالش ها نقش آفرینی کردند.